صفحه ٣٥٢

هستند مى فرماید: من دعاى او را مستجاب کردم، ولى حاجت او را به تأخیر بیندازید چون دوست دارم صداى او را بیشتر بشنوم. و گاه بنده اى دعا مى کند و خداوند متعال مى فرماید: حاجت او را زودتر به او بدهید من دوست ندارم صداى او را بشنوم».(459)
از سوى دیگر باید توجه داشت دعاهایى که به هر دلیل به استجابت نمى رسد چنان نیست که بدون اجر و پاداش باشد. بسیار مى شود که خداوند نعمت دیگرى به جاى آن در دنیا و آخرت به انسان مى بخشد و یا بلاهایى از او دفع مى کند، همان گونه که در حدیثى از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مى خوانیم: «مَا مِنْ مُسْلِمٍ یَدْعُو اللَّهَ بِدُعَاءٍ اِلاَّ یَسْتَجِیبُ لَهُ فَاِمَّا أَنْ یُعَجِّلَ فِی الدُّنْیَا وَاِمَّا أَنْ یَدَّخِرَ لِلاْخِرَةِ وَاِمَّا أَنْ یُکَفِّرَ مِنْ ذُنُوبِهِ؛ هیچ مسلمانى نیست که دعا مى کند، مگر این که مستجاب مى شود؛ خداوند خواسته او را یا در این دنیا به او مى دهد و یا براى روز آخرت ذخیره مى کند و یا گناهانش را به خاطر آن دعا مى بخشد».(460)