صفحه ٢٨٤

شده که آن را در ضمن خطبه غدیر بیان کرده است؛ مى فرماید: «أَ فَتَدْرُونَ الْإِسْتِکْبَارَ مَا هُوَ؟ هُوَ تَرْکُ الطَّاعَةِ لِمَنْ أُمِرُوا بِطَاعَتِهِ وَالتَّرَفُّعُ عَلَى مَنْ نُدِبُوا اِلَى مُتَابَعَتِهِ؛ آیا مى دانید استکبار چیست؟ استکبار ترک اطاعت کسى است که مأمور به اطاعت او هستند و خودبرتربینى نسبت به کسى است که مأمور به تبعیت از او شده اند».(376)
درباره تفسیر «اصرار» نیز در حدیثى از امام باقر (علیه السلام) مى خوانیم که آن حضرت در تفسیر آیه شریفه: (وَلَمْ یُصِرُّوا عَلى ما فَعَلُوا وَهُمْ یَعْلَمُونَ)(377 ) فرمود: «الْإِصْرَارُ هُوَ أَنْ یُذْنِبَ الذَّنْبَ فَلا یَسْتَغْفِرَ اللَّهَ وَلا یُحَدِّثَ نَفْسَهُ بِتَوْبَةٍ فَذَلِکَ الْإِصْرَارُ؛ اصرار این است که انسان گناهى کند و استغفار نکند و حتى در دل خود نیز آماده توبه نباشد، این همان اصرار (بر گناه) است».(378)