صفحه ٢٧٢

چندین برابر و گاه چندصد برابر پاداش مى دهد. و «حسن الجزاء» (پاداش نیک) ممکن است پاداش هاى دنیا یا آخرت و یا دنیا و آخرت هر دو باشد که خداوند نصیب بندگانش مى کند.
در قرآن مجید درباره جمعى از مجاهدین امت هاى پیشین، خداوند مى فرماید: (فَآتَاهُمُ اللَّهُ ثَوابَ الدُّنْیا وَحُسْنَ ثَوابِ الاْخِرَةِ)؛ «از این رو خداوند پاداش دنیا، و پاداش نیک آخرت را به آن ها داد».(362)
بدیهى است که ضمانت ها و وعده هایى که خداوند داده، تخلّف ناپذیر است، زیرا تخلف از وعده معمولاً ناشى از دو چیز است: یکى جهل، که مى گوید: وعده دادم ولى نمى دانستم که مصلحت نیست، و دوم عجز و ناتوانى، که مى گوید : وعده دادم، ولى توانایى انجام آن را ندارم. امّا خداوندى که عالم به همه چیز است و قادر بر همه چیز، وعده اش تخلّف ناپذیر است.
قرآن مجید مى فرماید: (وَالَّذینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خَالِدِیْنَ فیها أَبَداً وَعْدَ اللَّهِ حَقّاً وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ قِیلاً)؛ «و کسانى که ایمان آورده اند وکارهاى شایسته انجام داده اند، به زودى آنان را در باغ هاى بهشتى وارد مى کنیم که نهرها از پاى درختانش جارى است؛ جاودانه در آن خواهند بود. خداوند وعده حقى داده است و کیست که در گفتار و وعده هایش، از خدا راست گوتر باشد؟».(363)