صفحه ٢١٨

را به خاطر گناهانى که انجام داده ایم و معصیت هایى که مرتکب شده ایم، مؤاخذه نکنى!»؛ (وَاِذَا انْقَضَتْ أَیَّامُ حَیَاتِنَا، وَتَصَرَّمَتْ مُدَدُ أَعْمَارِنَا، وَاسْتَحْضَرَتْنَا دَعْوَتُکَ الَّتِی لابُدَّ مِنْهَا وَمِنْ اِجَابَتِهَا، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَاجْعَلْ خِتَامَ مَا تُحْصِی عَلَیْنَا کَتَبَةُ أَعْمَالِنَا تَوْبَةً مَقْبُولَةً لا تُوقِفُنَا بَعْدَهَا عَلَى ذَنْبٍ اجْتَرَحْنَاهُ، وَلا مَعْصِیَةٍ اقْتَرَفْنَاهَا).
«تصرّمت» از ماده «صرم» (بر وزن شرم) در اصل به معناى قطع کردن وچیدن میوه از درخت است، سپس به پایان گرفتن هر چیز اطلاق شده و شمشیر برنده را به این علت صارم مى گویند که به هر کس اصابت کند به عمر او پایان مى دهد، و در کلام امام (علیه السلام) اشاره به پایان عمر است.
«مُدَد» جمع «مدة» است که به معناى بخشى از زمان مى باشد و از آن جا که امام (علیه السلام) جمله را به صورت جمعى بیان کرده از واژه مدد به صورت جمع استفاده فرموده است.
منظور از حضور دعوت الهى، ظاهر شدن نشانه هاى مرگ است. دعوتى که به فرموده امام (علیه السلام) براى همه فرا مى رسد و همه باید این دعوت را اجابت کنیم.
البته این دعوت قبل از لحظه دیدن مرگ و فرشتگان قبض ارواح است، چرا که در آن هنگام توبه پذیرفته نمى شود، در حالى که امام (علیه السلام) در این تقاضاى خود از خدا مى خواهد که در آن حال توبه مقبولى داشته باشد.
قرآن مجید مى فرماید: (وَلَیْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذینَ یَعْمَلُونَ السَّیِّئَاتِ حَتَّى اِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ اِنِّی تُبْتُ الاْن)؛ «توبه کسانى که مرتکب گناهان مى شوند تا زمانى که مرگ آن ها (در برابر آن ها) حاضر مى شود (و در آن لحظه) عرضه مى دارند: الان توبه مى کنیم (چنین توبه اى که بعد از دیدن مرگ است) پذیرفته نیست».(289)
در سوره غافر، آیه 85 نیز مى خوانیم: (فَلَمْ یَکُ یَنْفَعُهُمْ ایمانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنا سُنَّتَ اللَّهِ الَّتِى قَدْ خَلَتْ فِى عِبادِهِ وَخَسِرَ هُنالِکَ الْکَافِرُونَ)؛ «امّا هنگامى که عذاب ما را