معارف بوک

اوقات فراغت مى تواند سرنوشت ساز باشد و مسیر زندگى انسان را تغییر دهد، به همین دلیل در تعلیمات اسلامى بحث هاى مهمى درباره اوقات فراغت وارد شده که بعد از تفسیر دعاى امام (علیه السلام) به آن اشاره خواهیم کرد. اکنون با توجه به آنچه گفته شد به سراغ تفسیر دعاى امام (علیه السلام) مى رویم.
عرضه مى دارد: «(خداوندا!) اگر براى ما زمان فراغتى از کارها مقدر فرموده اى، آن را فراغتى سالم قرار ده که آفت و گناهى در آن دامان ما را نگیرد و خستگى و ملالى در آن به ما نرسد»؛ (فَاِنْ قَدَّرْتَ لَنَا فَرَاغاً مِنْ شُغْلٍ فَاجْعَلْهُ فَرَاغَ سَلامَةٍ لا تُدْرِکُنَا فِیهِ تَبِعَةٌ وَلا تَلْحَقُنَا فِیهِ سَأْمَةٌ).
«فراغ»، هم به معناى بیکارى مى آید که در روایات از آن نکوهش شده و هم به معناى ترک کارهاى روزانه براى استراحت و مانند آن.
«تبعة» از ماده «تَبَع» و«تَباعَه» در اصل به معناى پیروى کردن است، سپس به معناى کار خلافى که از آن پیروى مى شود اطلاق شده و آنچه در دعاى امام (علیه السلام) آمده اشاره به همین معناى اخیر است، یعنى در ایام فراغت کارى کنیم که گناهى دامن گیر ما نشود.
«سأمة» به معناى خستگى و سستى و ملالت و افسردگى از ادامه کار یا بعضى از جریانات زندگى آمده است. قرآن مجید درباره فرشتگان مى گوید: (یُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّیْلِ وَالنَّهارِ وَهُمْ لا یَسْأَمُونَ)؛ «شب و روز براى او تسبیح مى گویند و خسته نمى شوند».(280)
همان گونه که اشاره شد ساعت فراغت ساعتى است که خالى از برنامه هاى جدّى و رسمى زندگى است، نه ساعت کار است، نه ساعت درس و مطالعه، و نه ساعت خواب، و هر کس آن را با چیزى پر مى کند و چه بسیارند کسانى که آن را با سرگرمى هاى ناسالم و برنامه هاى گناه آلود پر مى نمایند یا به کارهاى