صفحه ٣٠١

مهريه زن
چرا در ازدواج، براى زن مهريه قرار داده شده است؟ آيا پرداخت مهريه و اجر در ازدواج، به معناى خريد و فروش زن و تحقير وى نيست؟
اسلام براى تشكل و استمرار نظام خانواده، پاره اى حقوق اقتصادى را براى زن قرار داده است:(34)
أ. لزوم مهريّه در ازدواج؛ ب. وجوب هزينه زندگى زن بر عهده مرد؛ ج. جواز درخواست مزد و اجرت در ازاى شيردهى، پرستارى و امور خانه؛ د. لزوم تأمين هزينه زندگى زن در ايّام عدّه طلاق.
به رغم توهّم بعضى از مخالفان كه پرداخت مَهر را به معناى خريد و فروش دختر و زن مى گيرند و آن را زشت مى انگارند، قرآن كريم بر اين امر پاى مى فشرد كه مرد بايد مهريّه اى (اگرچه اندك) به همسر خود بپردازد و اين مسأله از قطعيّاتِ فقه ما است.
اگر در ازدواج، مهريّه ذِكر نشود، در صورتى كه نكاحِ دائم باشد، مَهر المثل(35) بر عهده مرد مى آيد و در صورتى كه نكاح، موقّت باشد، اساساً باطل مى شود.(36) در فقه اهل سنّت نيز تعيين و ذكر مهريّه در نكاح لازم است؛ البتّه زن مى تواند پس از انجام يافتن عقد نكاح، مهريّه خود را به شوهر ببخشد ؛ چنان كه ممكن است از ابتدا، زن مالى را به مرد ببخشد تا مرد از آن مال، مهريّه اى براى نكاح با آن زن قرار دهد.
قرآن كريم در اين باره مى فرمايد:
وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْء مِنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ هَنِيئاً مَرِيئاً؛(37) و مَهر زنان را [به طور كامل] به صورت بدهى [يا هديه] به آنان بپردازيد؛ [ولى] اگر آن ها چيزى از آن را با رضايتِ خاطر به شما ببخشند، حلال و گوارا مصرف كنيد.