صفحه ٧٤

«وَ إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ»
6- حركت هستى به سوى خدا، به خواستن يا نخواستن آنها نيازى ندارد. «تُرْجَعُ»
7- كاروان هستى به سوى هدفى مشخص، روان است. «تُرْجَعُ الْأُمُورُ»

سوره الحج، آيه 77

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ «77»
اى كسانى كه ايمان آورده ايد! ركوع كنيد و سجده نماييد و پروردگارتان را عبادت كنيد و كار نيك انجام دهيد، باشد كه رستگار شويد.

نكته ها:
با اينكه ركوع و سجود از مصاديق عبادت هستند ولى در اين آيه نام آن دو در كنار «وَ اعْبُدُوا» آمده كه نشانه ى اهميّت نماز و اين دو ركن نماز است.
براى سعادت انسان دو برنامه مطرح شده و رستگارى او در انجام هر دو نوع عمل است:
الف: برنامه هاى ثابت مانند ركوع وسجود و عبادت هاى ديگر. ب: برنامه هاى متغيّر و تابع زمان ومكان كه در هر زمان كار خير مصداق خاصّى دارد. آمَنُوا ارْكَعُوا ... وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ
پيام ها:
1- كار خير (و ابتكارات و اختراعات و خدمات،) زمانى مؤثّر است كه در سايه ى ايمان و بندگى خدا باشد. آمَنُوا ارْكَعُوا ... وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ
2- حتّى با ركوع و سجود و تعبد و كار خير، رستگارى خود را قطعى ندانيد، زيرا آفت غرور و حبط عمل در كار است. «لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»
3- فلاح و رستگارى، آخرين مرحله ى تكامل است كه بعد از انجام عبادات و كارهاى خير بايد اميد آن را داشت. «لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»