صفحه ٤٣١

سوره النمل، آيه 48

وَ كانَ فِي الْمَدِينَةِ تِسْعَةُ رَهْطٍ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ وَ لا يُصْلِحُونَ «48»
و در آن شهر نُه دسته (و گروه) بودند كه در آن سرزمين فساد مى كردند و اهل اصلاح نبودند.

نكته ها:
كلمه ى «رَهْطٍ» به دسته اى گفته مى شود كه ميانشان رابطه ى گرمى باشد. «1»
كلمه ى «تطير» از «طير» به معناى پرنده است. مردم عرب هنگام سفر، پرنده اى را رها مى كردند كه اگر به سمت راست مى پريد (اين كار را به فال نيك مى گرفتند و) سفر مى كردند و اگر به سمت چپ مى پريد (فال بد مى زدند و) سفر را تعطيل مى كردند. «2»
در اسلام، فال بد زدن (به نام طيره) شرك دانسته شده است. فال بد، رها كردن دلايل اصلى و رفتن به سراغ خرافات است.
فال بد زدن به انبيا، در قرآن مكرّر آمده است: فرعونيان بدبختى ها را از موسى مى دانستند؛ «يَطَّيَّرُوا بِمُوسى » «3» به حضرت عيسى مى گفتند: «إِنَّا تَطَيَّرْنا بِكُمْ» «4» در اين آيه نيز مى فرمايد: به صالح گفتند: «اطَّيَّرْنا بِكَ»
جمله ى «بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تُفْتَنُونَ» را چند نوع معنا كرده اند:
الف: شما توسط عوامل خدعه گر فريب خورده ايد كه اين گونه مقاومت مى كنيد. (بنا بر اينكه «فتنه» به معناى فريب و خدعه باشد)
ب: شما با حوادث تلخ آزمايش مى شويد. (اگر مراد از فتنه، امتحان وآزمايش باشد)
ج: شما به خاطر لجاجت كيفر مى شويد. (بنا بر اينكه مراد از فتنه، عذاب باشد)
پيام ها:
1- پيامبر اسلام و مسلمانان بدانند كه انبياى گذشته و يارانشان چگونه تحقير مى شدند، پس سختى ها را تحمّل كنند. «قالُوا اطَّيَّرْنا»