صفحه ١٦٥

2- گواهى دادن، به درك و شعور نياز دارد. بنابراين اعضاى بدن آنچه را انجام مى دهند درك مى كنند، گرچه ما نفهميم. «تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ»
3- در قيامت، بر تمامى گفتار و رفتار گواه آورده مى شود. «بِما كانُوا يَعْمَلُونَ»

سوره النور، آيه 25

يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَ يَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ «25»
در آن روز، خداوند جزاى حقّ آنان را بى كم و كاست خواهد داد و آنان خواهند دانست كه خداوند همان حقيقت آشكار است.

نكته ها:
كلمه ى «دين» در آيه، يا به معناى جزاست و يا به معناى شريعت. بنابراين معناى آيه يا چنين است كه در قيامت، خداوند جزاى مردم را كامل مى دهد و يا آنكه شريعت حقّه در آن روز عرضه خواهد شد و همه ى مكتب سازان خيالى خواهند فهميد كه خداوند همان معبود حقّ و آشكار است. «1»
در دنيا بخاطر محدوديت هايى كه هست كيفر كامل داده نمى شود. مثلًا اگر خلبانى شهرى را بمباران كرد و هزاران نفر را كشت، ما در دنيا چگونه او را كيفر كنيم؟ امّا در قيامت محدوديت نيست و مجرم بارها در دوزخ سوخته و دوباره زنده مى شود.
پيام ها:
1- تنها در قيامت است كه كيفرها بطور كامل داده مى شود. «يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ»
2- كيفرهاى الهى در قيامت بر اساس شهادت وگواهى وحقّ است. تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ ... يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ 
3- خداوند از كيفر و پاداش كسى نمى كاهد. «يُوَفِّيهِمُ»
4- در قيامت، وقتى پرده هاى غفلت، غرور، جهل، تبليغات كاذب و هوسها كنار