صفحه ٤٠٨

سوره النمل، آيه 22

فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيدٍ فَقالَ أَحَطْتُ بِما لَمْ تُحِطْ بِهِ وَ جِئْتُكَ مِنْ سَبَإٍ بِنَبَإٍ يَقِينٍ «22»
پس ديرى نپاييد كه (هدهد آمد و) گفت: از چيزى آگاهى يافتم كه تو (با همه ى عزّت و شوكتى كه دارى) از آن آگاه نشده اى و براى تو از (منطقه ى) سبا گزارشى مهم و درست آورده ام.

نكته ها:
بعضى گفته اند: مراد از هدهد در اين جا، هدهد خاصّى است؛ و دليل خود را الف و لام در «الْهُدْهُدَ» و قدرت انسان شناسى و مكتب شناسى او دانسته اند كه توضيح اين مطلب را در آيات بعد خواهيم خواند. «1»
ابوحنيفه از امام صادق عليه السلام سؤال كرد: چرا حضرت سليمان از ميان پرندگان تنها سراغ هدهد را گرفت؟ امام فرمودند: زيرا او آب را در درون زمين مى بيند، همان گونه كه ما روغن را در ظرف بلورين مى بينيم. «2»
بعضى براى عذاب هدهد نمونه هايى را ذكر كرده اند از جمله: جدا كردن او از جفتش، كندن پرهاى او، در معرض آفتاب قرار دادن، طرد كردن او از دربار سليمان يا قرار دادن او با دشمن در يك قفس. «3»
پيام ها:
1- تفقّد از زيردست، بازديد از كار آنان و جست وجو از احوالشان، از اصول اسلامى، اخلاقى، اجتماعى، تربيتى و مديريّتى است. «تَفَقَّدَ»
2- مسايل بزرگ، شما را از مسايل كوچك باز ندارد. «تَفَقَّدَ الطَّيْرَ»
3- زود قضاوت نكرده و نيروهاى تحت امر خود را متهم نكنيم؛ شايد مشكلى در