صفحه ٢٧٥

رحمت الهى بر همه چيز گسترده است:
1- نظام تكوين وآفرينش جهان، بر اساس رحمت است. خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ ... الرَّحْمنُ 
2- نظام آفرينش انسان، بر اساس رحمت است. «إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَ لِذلِكَ خَلَقَهُمْ» «1»
3- نظام تشريع و قانون گذارى، بر اساس رحمت است. «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ» «2»
4- نظام قيامت و حسابرسى، بر اساس رحمت است. «كَتَبَ عَلى  نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ» «3»
پيام ها:
1- آفرينش هستى، به تدريج صورت گرفته است. خَلَقَ ... فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ 
2- خداوند هم جهان را آفريد و هم بر آن سلطه ى كامل دارد. خَلَقَ ... ثُمَّ اسْتَوى 
3- تدبير هستى بر اساس رحمت الهى است. «ثُمَّ اسْتَوى  عَلَى الْعَرْشِ الرَّحْمنُ»
4- از كسى چيزى بخواهيد كه اهل رحمت باشد. «الرَّحْمنُ فَسْئَلْ بِهِ»
5- سؤال كردن عيب نيست، ندانستن عيب است. «فَسْئَلْ بِهِ خَبِيراً»
6- مراجعه به كارشناس در معارف الهى لازم است. «فَسْئَلْ بِهِ خَبِيراً»

سوره الفرقان، آيه 60

وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمنِ قالُوا وَ مَا الرَّحْمنُ أَ نَسْجُدُ لِما تَأْمُرُنا وَ زادَهُمْ نُفُوراً «60»
و چون به آنان گفته شود: (خداى) رحمان را سجده كنيد، گويند: رحمان چيست؟ آيا به چيزى كه تو فرمانمان مى دهى سجده كنيم؟ (اين دعوت) بر رميدگى آنان مى افزايد.

نكته ها:
در اين آيه دو بار كلمه ى «ما» مطرح شده است كه براى جمادات به كار مى رود. هدف كفّار از اين تعبير، تحقير ذات مقدّس الهى بود. لذا به جاى «و من الرحمن» گفتند: «مَا الرَّحْمنُ» و به جاى «لمن تأمرنا» گفتند: «لِما تَأْمُرُنا». كلمه ى «رحمن» رمز رحمت دائمى و بى پايان و از صفات اختصاصى پرودگار است. «4»