معارف بوک

در آمد و تقديم (محضر مباركتان) مى كنم.
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله به سراغ خانواده فقير رفت و به صاحب خانه گفت: اين نخل از آن تو و فرزندان توست.
اينجا بود كه سوره ليل نازل شد- و گفتنيها را در باره بخيلان و سخاوتمندان گفت.
در بعضى از روايات آمده كه مرد خريدار شخصى به نام «ابو الدحداح» بود.
 (آيه 1)- تقوا و امدادهاى الهى: باز در آغاز اين سوره به سه سوگند تفكر انگيز از «مخلوقات» و «خالق عالم» برخورد مى كنيم.
مى فرمايد: «قسم به شب در آن هنگام كه (جهان را) بپوشاند» (وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشى ).
تعبير به «يغشى» ممكن است به خاطر آن باشد كه تاريكى شب همچون پرده اى بر نيمى از كره زمين مى افتد، و آن را زير پوشش خود قرار مى دهد، و يا به خاطر اين كه چهره روز يا چهره آفتاب عالمتاب با فرا رسيدن آن پوشانده مى شود، و به هر حال اشاره اى است به اهميت شب و نقش مؤثر آن در زندگى انسانها، از تعديل حرارت آفتاب گرفته، تا مسأله آرامش و سكون همه موجودات زنده در پرتو آن، و نيز عبادت شب زنده داران بيدار دل و آگاه.
 (آيه 2)- سپس به سراغ سوگند ديگرى رفته، مى افزايد: «و قسم به روز هنگامى كه تجلى كند» (وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى).
و اين از لحظه اى است كه سپيده صبح پرده ظلمانى شب را مى شكافد و تاريكيها را به عقب مى راند و بر تمام پهنه آسمان حاكم مى شود.
 (آيه 3)- و بعد به سراغ آخرين قسم رفته، مى فرمايد: «و قسم به آن كس كه جنس مذكر و مؤنث را آفريد» (وَ ما خَلَقَ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى ).
چرا كه وجود اين دو جنس در عالم «انسان» و «حيوان» و «نبات» و دگرگونيهايى كه از لحظه انعقاد نطفه تا هنگام تولد رخ مى دهد، و ويژگيهايى كه هر يك از دو جنس به تناسب فعاليتها و برنامه هايشان دارند، و اسرار فراوانى كه در مفهوم زوجيّت نهفته است، همه نشانه ها و آياتى است از جهان بزرگ آفرينش، كه از طريق آن مى توان به عظمت آفريننده آن واقف شد.