معارف بوک

سپس بر يكديگر پيشى مى گيرند.
و سر انجام امور جهان را به فرمان او تدبير مى كنند.
 (آيه 6)- معاد تنها با يك صيحه عظيم رخ مى دهد! بعد از آن كه با قسم هاى مؤكد وقوع قيامت به عنوان يك امر حتمى در آيات گذشته بيان شد، در اينجا به شرح بعضى از نشانه ها و حوادث اين روز بزرگ مى پردازد، مى فرمايد: اين بعث و رستاخيز «در آن روز است كه زلزله هاى وحشتناك همه چيز را به لرزه در مى آورد» (يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ).
 (آيه 7)- «و به دنبال آن، حادثه دومين [- صيحه عظيم محشر] رخ مى دهد» (تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ).
منظور از «راجفه» همان صيحه نخستين يا نفخ صور اول است كه شيپور فناى جهان و زلزله نابودى دنياست و «رادفه» اشاره به صيحه دوم يا نفخ صور ثانى است كه نفخه حيات و رستاخيز و بازگشت به زندگى جديد است.
 (آيه 8)- سپس مى افزايد: «دلهائى در آن روز سخت مضطرب است» (قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ واجِفَةٌ).
دلهاى مجرمان و گنهكاران و طغيانگران همه بشدت مى لرزد، و نگران حساب و جزا و كيفر است.
 (آيه 9)- اين اضطراب درونى به قدرى شديد است كه آثار آن در تمام وجود گنهكاران ظاهر مى شود، لذا در اين آيه مى افزايد: «و چشمهاى آنان از شدت ترس فرو افتاده است» (أَبْصارُها خاشِعَةٌ).
در آن روز چشمها به گودى مى نشيند، از حركت باز مى ايستد و خيره مى شود، و گوئى ديد خود را از شدت ترس از دست مى دهد.
 (آيه 10)- آنگاه سخن را از قيامت به دنيا مى كشاند، مى فرمايد: ولى امروز «مى گويند: آيا ما به زندگى مجدد باز مى گرديم»؟! (يَقُولُونَ أَ إِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحافِرَةِ).
 (آيه 11)- اين آيه ادامه سخنان آنها را نقل كرده، مى گويد: «آيا هنگامى كه