معارف بوک

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

 (آيه 1)- پناه مى برم به پروردگار مردم! در اين سوره كه آخرين سوره قرآن مجيد است روى سخن را به شخص پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به عنوان سرمشق و مقتدا و پيشواى مردم كرده، مى فرمايد: «بگو: پناه مى برم به پروردگار مردم» (قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ).
 (آيه 2)- «به مالك و حاكم مردم» (مَلِكِ النَّاسِ).
 (آيه 3)- «به (خدا و) معبود مردم» (إِلهِ النَّاسِ).
قابل توجه اين كه در اينجا روى سه وصف از اوصاف بزرگ خداوند (ربوبيت و مالكيت و الوهيت) تكيه شده است كه همه آنها ارتباط مستقيمى به تربيت انسان، و نجات او از چنگال وسوسه گران دارد.
البته منظور از پناه بردن به خدا اين نيست كه انسان تنها با زبان اين جمله را بگويد، بلكه بايد با فكر و عقيده و عمل نيز خود را در پناه خدا قرار دهد، از راههاى شيطانى، برنامه هاى شيطانى، افكار و تبليغات شيطانى، مجالس و محافل شيطانى، خود را كنار كشد، و در مسير افكار و تبليغات رحمانى جاى دهد، و گر نه انسانى كه عملا خود را در معرض طوفان آن وسوسه ها قرار داده، تنها با خواندن اين سوره و گفتن اين الفاظ به جائى نمى رسد.
با گفتن «بِرَبِّ النَّاسِ» اعتراف به ربوبيت پروردگار مى كند، و خود را تحت تربيت او قرار مى دهد.
با گفتن «مَلِكِ النَّاسِ» خود را ملك او مى داند، و بنده سر بر فرمانش مى شود.
و با گفتن «إِلهِ النَّاسِ» در طريق عبوديت او گام مى نهد، و از عبادت غير او پرهيز مى كند، بدون شك كسى كه به اين صفات سه گانه مؤمن باشد، و خود را با هر سه هماهنگ سازد از شر وسوسه گران در امان خواهد بود.