صفحه ٤٦٠

(آيه 13)- بعد مى فرمايد: گمان نكنيد قيامتى در كار نيست و يا بازگشت شما مشكل است؛ «اوست كه آفرينش را آغاز مى كند، و باز مى گرداند» (إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَ يُعِيدُ).
 (آيه 14)- سپس به بيان پنج وصف از اوصاف خداوند بزرگ پرداخته، مى گويد: «و او آمرزنده و دوستدار (مؤمنان) است» (وَ هُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ).
 (آيه 15)- «صاحب عرش و داراى مجد و عظمت است» (ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ).
 (آيه 16)- «و آنچه را مى خواهد انجام مى دهد» (فَعَّالٌ لِما يُرِيدُ).
در حقيقت ذكر اين اوصاف در برابر تهديدى كه در آيات قبل آمده براى بيان اين حقيقت است كه راه بازگشت به روى گنهكاران باز است، و خداوند در عين شديد العقاب بودن غفور و ودود و رحيم و مهربان است.
 (آيه 17)- ديدى خدا با لشكر فرعون و ثمود چه كرد؟
آيات قبل بيان قدرت مطلقه خداوند و حاكميت بلا منازع او، و تهديد كفّار و شكنجه گران بود، براى اين كه معلوم شود اين تهديدها عملى است در اينجا روى سخن را به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله كرده، مى فرمايد: «آيا داستان لشكرها به تو رسيده است» (هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ).
لشكريان عظيمى كه در برابر پيامبران الهى صف آرائى كردند و به مبارزه برخاستند به گمان اين كه مى توانند در مقابل قدرت خدا عرض اندام كنند.
 (آيه 18)- و بعد به دو نمونه آشكار از آنها كه يكى در قديم الايام، و ديگرى در عصر نزديكتر واقع شد اشاره كرده، مى افزايد: «لشكريان فرعون و ثمود» (فِرْعَوْنَ وَ ثَمُودَ).
همانها كه بعضى شرق و غرب جهان را زير سلطه خود قرار دادند، و بعضى دل كوهها را شكافتند و سنگهاى عظيم آن را بركندند، و از آن خانه ها و قصرهاى عظيم ساختند، و كسى را ياراى مقابله با آنها نبود.
اما خداوند گروه اول را با «آب» و گروه دوم را با «باد» كه هر دو وسيله هاى