صفحه ٣٣٠

كسانى مانند ابو جهل وقتى اين آيه را شنيدند از روى استهزا به طايفه قريش گفتند: مادرانتان به عزايتان بنشينند شما گروه عظيمى از شجاعانيد آيا هر ده نفر از شما نمى تواند يكى از آنها را مغلوب كند.
يكى از افراد زورمند قريش گفت: من از عهده هفده نفر از آنها بر مى آيم شما هم حساب دو نفر ديگر را برسيد!
 (آيه 31)- اين عدد مأموران دوزخ براى چيست؟
همان گونه كه در آيات قبل خوانديم خداوند عدد خازنان و مأموران دوزخ را نوزده نفر (يا نوزده گروه) ذكر مى كند، و نيز خوانديم كه ذكر اين عدد سبب گفتگو در ميان مشركان و كفار شد، و گروهى آن را به باد سخريه گرفتند.
اين آيه كه طولانى ترين آيه اين سوره است به آنها پاسخ داده، مى فرمايد:
 «مأموران دوزخ را فقط فرشتگان (عذاب) قرار داديم» (وَ ما جَعَلْنا أَصْحابَ النَّارِ إِلَّا مَلائِكَةً).
فرشتگانى نيرومند، پرقدرت و به تعبير قرآن «غلاظ» و «شداد» خشن و سختگير كه تمام گنهكاران در برابر آنها ضعيف و ناتوانند.
سپس مى افزايد: «و تعداد آنها را جز براى آزمايش كافران معين نكرديم» (وَ ما جَعَلْنا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا).
اين آزمايش از دو جهت بود: نخست اين كه آنها استهزا مى كردند كه چرا از ميان تمام اعداد، عدد نوزده انتخاب شده، در حالى كه هر عدد ديگرى انتخاب شده بود جاى همين سؤال وجود داشت.
از سوى ديگر اين تعداد را كم مى شمردند، و از روى سخريه مى گفتند: ما در مقابل هر يك از آنها ده نفر قرار مى دهيم، تا آنها را در هم بشكنيم! در حالى كه فرشتگان خدا چنان هستند كه به گفته قرآن چند نفر از آنها مأمور هلاكت قوم لوط مى شوند و شهرهاى آباد آنها را از زمين برداشته زير و رو مى كنند.
و باز مى افزايد: هدف اين بود: «تا اهل كتاب [- يهود و نصارى ] يقين پيدا