صفحه ١٧٥

وَ يُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ذلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ).
در مرحله پاداش اخروى نخست به سراغ آمرزش گناهان مى رود چرا كه بيشترين ناراحتى فكر انسان از گناهان خويش است، همچنين اين تعبير نشان مى دهد كه نخستين هديه الهى به شهيدان راهش اين است كه تمام گناهانشان را مى بخشد.
 (آيه 13)- در اين آيه به دو شاخه از مواهب الهى در دنيا نيز اشاره كرده، مى فرمايد: «و (نعمت) ديگرى كه آن را دوست داريد به شما مى بخشد، و آن يارى خداوند، و پيروزى نزديك است» (وَ أُخْرى  تُحِبُّونَها نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِيبٌ).
چه تجارت پرسود و پربركتى؟ كه سراسرش فتح و پيروزى و نعمت و رحمت است.
سپس به همين دليل به مؤمنان در مورد اين تجارت بزرگ تبريك مى گويد و مى افزايد: «و مؤمنان را بشارت ده» به اين پيروزى بزرگ (وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ).
 (آيه 14)- همچون حواريون باشيد! در اين آيه كه آخرين آيه سوره صف مى باشد باز تكيه و تأكيد روى امر «جهاد» است كه محور اصلى سوره را تشكيل مى دهد، منتهى از طريقى ديگر اين مسأله را تعقيب مى كند، و مطلبى مهمتر از عنوان بهشت و نعمتهاى بهشتى ارائه داده، مى فرمايد: «اى كسانى كه ايمان آورده ايد! ياوران خدا باشيد» (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا أَنْصارَ اللَّهِ).
خدائى كه تمام قدرتها از او سر چشمه مى گيرد و به او باز مى گردد.
سپس به يك نمونه تاريخى اشاره مى كند تا بدانند اين راه بدون رهرو نبوده و نيست، مى افزايد: «همان گونه كه عيسى بن مريم به حواريون گفت: چه كسانى در راه خدا ياوران من هستند»؟! (كَما قالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوارِيِّينَ مَنْ أَنْصارِي إِلَى اللَّهِ).
و «حواريون (در پاسخ با نهايت افتخار) گفتند: ما ياوران خدائيم» (قالَ الْحَوارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ).