صفحه ٨٠

(آيه 50)- «همگى در موعد روز معينى (روز رستاخيز) گردآورى مى شوند» (لَمَجْمُوعُونَ إِلى  مِيقاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ).
از اين آيه به خوبى استفاده مى شود كه معاد و رستاخيز همه انسانها در يك روز همراه هم انجام مى گيرد، و همين معنى در آيات ديگر قرآن نيز آمده است.
شايد نياز به تذكر نداشته باشد كه منظور از معلوم بودن قيامت، معلوم بودن نزد پروردگار است و گر نه هيچ كس حتى انبياء مرسلين و ملائكه مقربين از وقت آن آگاه نيست.
 (آيه 51)- بخش ديگرى از مجازاتهاى اين مجرمان گمراه! از اين به بعد همچنان ادامه بحثهاى مربوط به كيفرهاى «اصحاب الشمال» است، نخست آنها را مخاطب ساخته، چنين مى گويد: «سپس شما اى گمراهان تكذيب كننده»! (ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ).
 (آيه 52)- «از درخت زقّوم مى خوريد» (لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ).
 (آيه 53)- «و شكمها را از آن پر مى كنيد» (فَمالِؤُنَ مِنْهَا الْبُطُونَ).
تعبير فوق اشاره به اين است كه آنها نخست گرفتار حالت گرسنگى شديد مى شوند به گونه اى كه حريصانه از اين غذاى بسيار ناگوار مى خورند و شكمها را پر مى كنند.
 (آيه 54)- هنگامى كه از اين غذاى ناگوار خوردند تشنه مى شوند، اما نوشابه آنها چيست؟ قرآن در اين آيه مى گويد: «و روى آن (غذاى ناگوار) از آب سوزان مى نوشيد»! (فَشارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ).
 (آيه 55)- «و همچون شتران مبتلا به بيمارى عطش از آن مى آشاميد» (فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ).
شترى كه مبتلا به بيمارى استسقا مى شود آن قدر تشنه مى گردد و پى در پى آب مى نوشد تا هلاك شود، آرى اين است سرنوشت «ضالّون مكذّبون» در قيامت.
 (آيه 56)- و در اين آيه بار ديگر اشاره به اين طعام و نوشابه كرده، مى گويد:
 «اين است وسيله پذيرائى از آنها در قيامت»! (هذا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ).