معارف بوک

(آيه 19)- «سپس بيان (و توضيح) آن (نيز) بر عهده ماست» (ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنا بَيانَهُ).
بنابر اين هم جمع قرآن، و هم تلاوت آن بر تو، و هم تبيين و تفصيل معانى آن هر سه بر عهده ماست، به هيچ وجه نگران مباش، آن كس كه اين وحى را نازل كرده، در تمام مراحل حافظ آن است.
اين آيات در ضمن بيانگر اصالت قرآن، و حفظ آن از هرگونه تحريف و دگرگونى است، چرا كه خداوند وعده جمع و تلاوت و تبيين آن را داده است.
 (آيه 20)- در اينجا بار ديگر به ادامه بحثهاى مربوط به معاد باز مى گردد، و ويژگيهاى ديگرى را از قيامت، و همچنين علل انكار معاد را بيان مى كند.
مى فرمايد: «چنين نيست كه شما مى پنداريد (و دلايل معاد را كافى نمى دانيد) بلكه شما اين دنياى زود گذر را دوست داريد» و هوسرانى بى قيد و شرط را (كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ).
 (آيه 21)- «و (به همين دليل) آخرت را رها مى كنيد» (وَ تَذَرُونَ الْآخِرَةَ).
دليل اصلى انكار معاد شك در قدرت خداوند و جمع آورى «عظام رميم» و خاكهاى پراكنده نيست، بلكه علاقه شديد شما به دنيا، و شهوات و هوسهاى سركش سبب مى شود كه هرگونه مانع و رادعى را از سر راه خود برداريد، و از آنجا كه پذيرش معاد و امر و نهى الهى، موانع و محدوديتهاى فراوانى بر سر اين راه ايجاد مى كند، لذا به انكار اصل مطلب بر مى خيزيد، و آخرت را بكلى رها مى سازيد.
دو آيه فوق در حقيقت تأكيدى است بر آنچه در آيات قبل گذشت كه مى فرمود: (بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسانُ لِيَفْجُرَ أَمامَهُ يَسْئَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيامَةِ).
 (آيه 22)- چهره هاى خندان و چهره هاى عبوس در صحنه قيامت! سپس به بيان حال مؤمنان نيكوكار، و كافران بدكار، در آن روز پرداخته، چنين مى گويد: «در آن روز صورتهائى شاداب و مسرور است» (وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ).
 (آيه 23)- اين از نظر پاداشهاى مادى، و اما در مورد پاداشهاى روحانى آنها مى فرمايد: «و به پروردگارش مى نگرد»! (إِلى  رَبِّها ناظِرَةٌ).