بطورى كه از جمع بندى آيات مختلف قرآن در باره سرنوشت كوهها در قيامت به دست مى آيد، كوهها مراحلى را طى مى كند، نخست كوهها به حركت در مى آيد. (طور/ 10) سپس از جا كنده و سخت در هم كوفته خواهد شد. (حاقّه/ 14) و بعدا به صورت توده اى از شنهاى متراكم در مى آيد. (مزّمّل/ 14) و بعد به صورت پشم زده شده در مى آيد كه با تندباد حركت مى كند.
(قارعه/ 5) و سپس به صورت گرد و غبار در مى آيد كه در فضا پراكنده مى شود.
(واقعه/ 5 و 6) و بالاخره چنان كه در آيه مورد بحث آمده تنها اثرى از آن باقى مى ماند و همچون سرابى از دورنمايان خواهد شد.
(آيه 21)- جهنم كمينگاه بزرگ! بعد از بيان بعضى از دلايل معاد، و قسمتى از حوادث رستاخيز، به سراغ سرنوشت دوزخيان و بهشتيان مى رود، نخست از دوزخيان شروع كرده، مى فرمايد: «مسلما (در آن روز) جهنم كمينگاهى است بزرگ» (إِنَّ جَهَنَّمَ كانَتْ مِرْصاداً).
از اين گذرگاه عمومى احدى از سركشان نمى توانند بگذرند، يا فرشتگان عذاب آنها را مى ربايند، و يا جاذبه شديد جهنم.
(آيه 22)- «و محل بازگشتى براى طغيانگران»! (لِلطَّاغِينَ مَآباً).
(آيه 23)- «مدتهاى طولانى در آن مى مانند» (لابِثِينَ فِيها أَحْقاباً).
(آيه 24)- سپس به گوشه كوچكى از عذابهاى بزرگ جهنم اشاره كرده، مى افزايد: «در آنجا نه چيز خنكى مى چشند (كه گرماى وحشتناك دوزخ را فرو نشاند) و نه نوشيدنى گوارائى» كه عطش شديد آنها را تسكين بخشد (لا يَذُوقُونَ فِيها بَرْداً وَ لا شَراباً).
(آيه 25)- «جز آبى سوزان و مايعى از چرك و خون» (إِلَّا حَمِيماً وَ غَسَّاقاً).
و جز سايه دودهاى غليظ و داغ و خفقان آور آتش كه در آيه 43 سوره واقعه
برگزیده تفسیر نمونه جلد5
سوره نبأ