صفحه ٤٦١

حيات آدمى هستند، در هم كوبيد!
 (آيه 19)- در اين آيه مى افزايد: «ولى كافران پيوسته در تكذيب حقند» (بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ).
چنان نيست كه نشانه هاى حق بر كسى مخفى و پنهان باشد، لجاجت و عناد اجازه نمى دهد كه بعضى راه را پيدا كنند، و در طريق حق گام بگذارند.
تعبير به «بل» كه به اصطلاح براى اضراب (عدول از چيزى به چيز ديگر) است گوئى اشاره به اين است كه اين گروه مشرك از قوم فرعون و ثمود هم بدتر و لجوج ترند، دائما مشغول تكذيب و انكار قرآنند.
 (آيه 20)- ولى آنها بايد بدانند كه؛ «و خداوند به همه آنها احاطه دارد» و همه در چنگال قدرت او هستند (وَ اللَّهُ مِنْ وَرائِهِمْ مُحِيطٌ).
اگر خدا به آنها مهلت مى دهد نه به خاطر عجز و ناتوانى است، و اگر آنها را سريعا مجازات نمى كند نه به خاطر اين است كه از قلمرو قدرتش بيرونند.
 (آيه 21)- در اين آيه مى افزايد: اصرار آنها در تكذيب قرآن و نسبت آن به سحر و كهانت و شعر بيهوده است اين آيات، سحر و دروغ نيست «بلكه قرآن با عظمت است ...» (بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ).
محتوايش عظيم و گسترده، و معانيش بلند و پرمايه است، هم در زمينه معارف و اعتقادات، و هم اخلاق و مواعظ و هم احكام و سنن.
 (آيه 22)- «كه در لوح محفوظ جاى دارد» (فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ). و دست نااهلان و شياطين و كاهنان هرگز به آن نمى رسد، و از هرگونه تغيير و تبديل و زياده و نقصان بر كنار مى باشد.
بنابر اين؛ اگر نسبتهاى ناروا به تو مى دهند، و شاعر و ساحر و كاهن و مجنونت مى خوانند، هرگز غمگين مباش، تكيه گاه تو محكم، راهت روشن، و پشتيبانت قدرتمند و تواناست.
منظور از «لوح» در اينجا صفحه اى است كه قرآن مجيد بر آن ثبت و ضبط شده است ولى نه صفحه اى همچون الواح متداول در ميان ما، بلكه در تفسيرى از