معارف بوک

(آيه 4)- و سر انجام به هدف نهائى اين سوگندها مى رسد و مى فرمايد: «كه سعى و تلاش شما (در زندگى) مختلف است» (إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى).
جهت گيرى تلاشها و نتائج آن نيز كاملا مختلف و متفاوت مى باشد. اشاره به اين كه شما به هر حال در زندگى آرام نخواهيد گرفت، و حتما به سعى و تلاشى دست مى زنيد، و نيروهاى خداداد كه سرمايه هاى وجودتان است در مسيرى خرج مى شود، ببينيد سعى و تلاش شما در كدام مسير، به كدام سمت، و داراى كدام نتيجه است؟ نكند تمام سرمايه ها و استعدادهاى خود را به بهاى اندكى بفروشيد، و يا بيهوده به هدر دهيد.
 (آيه 5)- سپس مردم را به دو گروه تقسيم كرده، و ويژگيهاى هر يك را بر مى شمرد، مى فرمايد: «اما آن كس كه (در راه خدا) انفاق كند و پرهيزكارى پيش گيرد» (فَأَمَّا مَنْ أَعْطى  وَ اتَّقى ).
تأكيد بر «تقوا» به دنبال انفاق اموال، اشاره به لزوم نيت پاك و قصد خالص به هنگام انفاق، و خالى بودن از هرگونه منت و اذيت و آزار مى باشد.
 (آيه 6)- «و جزاى نيك (الهى) را تصديق كند» (وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى ).
 (آيه 7)- «ما او را در مسير آسانى قرار مى دهيم» و به سوى بهشت جاويدان هدايت مى كنيم (فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى ).
اصولا ايمان به معاد و پاداشهاى عظيم الهى تحمل انواع مشكلات را براى انسان سهل و آسان مى كند، نه تنها «مال» كه «جان» خود را نيز در طبق اخلاص مى گذارد و به عشق شهادت در ميدان جهاد شركت مى كند، و از اين ايثارگرى خود لذت مى برد.
 (آيه 8)- سپس به نقطه مقابل اين گروه پرداخته، مى فرمايد: «اما كسى كه بخل ورزد و (از اين راه) بى نيازى طلبد» (وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى ).
 (آيه 9)- «و پاداش نيك (الهى) را تكذيب كند» (وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنى ).
 (آيه 10)- «به زودى او را در مسير دشوارى قرار مى دهيم» (فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى ).
 «بخل» در اينجا نقطه مقابل «اعطا» است كه در گروه اول (گروه سخاوتمندان سعادتمند) بيان شد، «و استغنى» (بى نيازى بطلبد) بهانه اى است براى بخل