عنوان اصحاب الشمال ياد شده بود، مى فرمايد: «اما اگر او از تكذيب كنندگان گمراه باشد» (وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ).
تعبير «مكذّبين ضالّين» مى تواند اشاره به اين نكته باشد كه در ميان گمراهان افرادى هستند مستضعف و جاهل قاصر، و عناد و لجاجتى در برابر حق ندارند، آنها ممكن است مشمول الطاف الهى گردند، اما تكذيب كنندگان لجوج و معاند حتما گرفتار عذاب الهى مى شوند.
(آيه 93)- «با آب جوشان دوزخ (و حرارت و سموم آن) از او پذيرايى مى شود»! (فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ).
«و سرنوشت او ورود در آتش جهنم است» (وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ).
آرى! در همان آستانه مرگ نخستين عذابهاى الهى را مى چشند و طعم تلخ كيفرهاى قيامت در قبر و برزخ در كام جانشان فرو مى رود.
(آيه 94)- و در پايان اين سخن، مى افزايد: «اين مطلب حق و يقين است» (إِنَّ هذا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ).
«هذا» اشاره به احوال گروههاى سه گانه اى است كه قبلا ذكر شده.
(آيه 95)- «حال كه چنين است: «پس به نام پروردگار بزرگت تسبيح كن» و او را منزه بشمار (فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ).
تعبير به «فسبّح» (پس تسبيح كن) اشاره به اين حقيقت است كه آنچه در باره اين گروههاى سه گانه گفته شد عين عدالت است، و بنابر اين خداوندت را از هرگونه ظلم و بى عدالتى پاك و منزه بشمار، و يا اين كه اگر مى خواهى به سرنوشت گروه سوم گرفتار نشوى او را از هر گونه شرك و بى عدالتى كه لازمه انكار قيامت است پاك و منزه بدان.
بسيارى از مفسران نقل كرده اند كه پس از نزول اين آيه پيامبر فرمود: «آن را در ركوع خود قرار دهيد» سبحان ربّى العظيم بگوئيد.
«پايان سوره واقعه»