معارف بوک

مى فرمايد: «آيا كسى كه روز جزا را پيوسته انكار مى كند ديدى»؟! (أَ رَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ).
منظور از «دين» در اينجا «جزا» يا «روز جزا» ست، و انكار روز جزا و دادگاه بزرگ آن، بازتاب وسيعى در اعمال انسان دارد كه در اين سوره به پنج قسمت از آن اشاره شده است.
 (آيه 2)- سپس بى آنكه در انتظار پاسخ اين سؤال بماند مى افزايد: «او همان كسى است كه يتيم را با خشونت مى راند»! (فَذلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ).
 (آيه 3)- «و (ديگران را) به اطعام مسكين و مستمند تشويق نمى كند» (وَ لا يَحُضُّ عَلى  طَعامِ الْمِسْكِينِ).
 (آيه 4)- در سومين وصف اين گروه، مى فرمايد: «پس واى بر نمازگزارانى كه ...» (فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ).
 (آيه 5)- «در نماز خود سهل انگارى مى كنند» (الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ).
نه ارزشى براى آن قائلند، و نه به اوقاتش اهميتى مى دهند، و نه اركان و شرائط و آدابش را رعايت مى كنند.
 (آيه 6)- در چهارمين مرحله به يكى ديگر از بدترين اعمال آنها اشاره كرده، مى فرمايد: «همان كسانى كه ريا مى كنند» (الَّذِينَ هُمْ يُراؤُنَ).
جامعه اى كه به رياكارى عادت كند، نه فقط از خدا و اخلاق حسنه و ملكات فاضله دور مى شود، بلكه تمام برنامه هاى اجتماعى او از محتوا تهى مى گردد، و در يك مشت ظواهر فاقد معنى خلاصه مى شود، و چه دردناك است سرنوشت چنين انسان، و چنين جامعه اى!
 (آيه 7)- و در آخرين مرحله مى افزايد: «و ديگران را از ضروريات زندگى منع مى كنند» (وَ يَمْنَعُونَ الْماعُونَ).
مسلما يكى از سر چشمه هاى تظاهر و رياكارى عدم ايمان به روز قيامت، و عدم توجه به پاداشهاى الهى است، و گر نه چگونه ممكن است انسان پاداشهاى