صفحه ٤٨٦

حسين بن على عليه السّلام در قيامت در درجه او از بهشت خواهد بود».
معرفى اين سوره به عنوان «سوره حسين بن على» عليه السّلام ممكن است به خاطر اين باشد كه مصداق روشن «نفس مطمئنه» كه در آخرين آيات اين سوره مخاطب واقع شده حسين بن على عليه السّلام است، همان گونه كه در حديثى از امام صادق عليه السّلام ذيل همين آيات آمده است.
و به هر حال اين همه پاداش و فضيلت از آن كسانى است كه تلاوت آن را مقدمه اى براى اصلاح خويش و خودسازى قرار دهند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

 (آيه 1)- در آغاز اين سوره به پنج سوگند بيدارگر اشاره شده؛ نخست مى فرمايد: «به سپيده دم سوگند» (وَ الْفَجْرِ).
 (آيه 2)- «و به شبهاى دهگانه» (وَ لَيالٍ عَشْرٍ).
 «فجر» در اصل به معنى شكافتن وسيع است، و از آنجا كه نور سپيده صبح تاريكى شب را مى شكافد از آن تعبير به «فجر» شده است.
بعضى گفته اند: منظور از «فجر» هر روشنائى است كه در دل تاريكى مى درخشد.
بنابر اين درخشيدن اسلام و نور پاك محمدى صلّى اللّه عليه و آله در تاريكى عصر جاهليت يكى از مصاديق «فجر» است، و همچنين درخشيدن سپيده صبح قيام حضرت مهدى (عج) هنگام فرو رفتن جهان در تاريكى و ظلمت ظلم و ستم، مصداق ديگرى از آن محسوب مى شود- همان گونه كه در بعضى از روايات به آن اشاره شده است.
و قيام عاشوراى حسينى در آن دشت خونين كربلا، و شكافتن پرده هاى تاريك ظلم بنى اميه، و نشان دادن چهره واقعى آن ديو صفتان مصداق ديگر بود.