صفحه ١٤٩

خطورات ابتدایى است.

 راههاى درمان سوء ظن
 اکنون که معنى تحریم سوء ظن روشن گردید، موقع آن رسیده که به طرق درمان آن اشاره شود.
   همانطور که شاید کراراً اشاره کرده ایم همیشه راه درمان بیمارى روحى و جسمى و اخلاقى را باید در علل پیدایش آنها جستجو کرد.
   روى این حساب با درنظرگرفتن بحثى که درباره سرچشمه ها و عوامل سوء ظن در گذشته داشتیم به این نتیجه مى رسیم که:
   1 ـ براى برطرف شدن سوء ظن، قبل از هرچیز باید به اصلاح خودمان بپردازیم تا اگر دیگران را با خودمان مقایسه مى کنیم، این مقایسه سرچشمه حکم به فساد و بدى آنها نگردد; و نیز در مدتى که به اصلاح خود مشغولیم همواره این نکته را به یاد خود بیاوریم که ما نباید دیگران را همچون خود فرض کنیم، چه بسا آنها روحیاتى به مراتب عالیتر و بهتر از ما داشته باشند، ما باید توجه داشته باشیم این قیاس به خود که شاید یکى از شؤون « حبّ ذات » بشر است هیچ گونه پایه منطقى و علمى ندارد لذا نباید پایه قضاوت ما درباره اشخاص واقع شود.
   2 ـ باید محیط زندگى خود را که ممکن است سرچشمه بدبینى و سوء ظن ما باشد پاک سازیم و معاشرت با « اشرار » را که سرچشمه سوءظن به « اخیار » مى گردد ترک گوییم و توجه داشته باشیم اینگونه معاشرتهاى مسموم گذشته از معایب فراوان دیگر، محیط فکر ما را در