صفحه ١٢٠

سرمایه هاى مادى غالباً قابل جبران نیست، و همین موضوع سبب مى شود که غیبت کننده دیرتر از دیگران اهل نجات گردد. و به همین دلیل در بعضى روایات، هتک مسلمان بالاترین ربا شمرده شده است چنانکه انس از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم)نقل مى کند که فرمود:
« اِنَّ اَرْبَى الرِّبا عِرْضُ الرَّجُلِ الْمُسْلِمِ »(82)
مهمترین ربا هتک آبروى مسلمان است !

 مفاسد اجتماعى و فردى غیبت
    اثرات سوء غیبت از نظر اجتماعی:
   غیبت از نظر اجتماعى مفاسد بزرگى به بار مى آورد:
   1 ـ اگر غیبت در اجتماع توسعه یابد یکى از بزرگترین سرمایه هاى اجتماعى را که همان روح اخوّت و اتحاد و صمیمیت است بر باد مى دهد و پایه هاى حسن ظن و اعتماد عمومى را که نخستین شرط همکاریهاى اجتماعى است متزلزل مى سازد.
   زیرا توسعه غیبت سبب مى شود که مردم از نقاط ضعف پنهانى یکدیگر آگاه شوند و از آنجا که غالب افراد خالى از نقاط ضعف نیستند با آگاهى از این نقاط ضعف، سوء ظن بر اجتماع سایه مى افکند و بر اثر همین بدبینى و سوء ظن روح همکارى و معاونت از بین مى رود و تمام برکاتى که از این رهگذر عاید اجتماع مى گردد سلب خواهد شد و عملا افراد در « انزواى