صفحه ٢٣٩

   1 ـ جدال در بحث بیهوده است و از آن نتیجه اى عاید نمى گردد ( چون با جریحه دار نمودن عواطف طرف، او را به مقاومت وامى دارد ).
   2 ـ جدال با ایمان کامل سازگار نیست ( زیرا جدال نشانه کبر و تفوق طلبى است و هرگز کبر با ایمان که روح آن تسلیم و خضوع در برابر حق است سازش ندارد ).
   3 ـ جدال موجب بروز فتنه و جلب عداوت و دشمنى است ( زیرا هرکس در برابر در هم شکستن شخصیتش حساس و سختگیر است ).
   4 ـ جدال موجب گمراهى است ( چون حس لجاجت و خودخواهى و تعصب را برمى انگیزد و با آن چهره حق را مى پوشاند ).
    5 ـ جدال اگر با جُهّال صورت گیرد آنها را به شکستن حریم شخصیت انسان تشویق مى کند و در برابر او جسور مى سازد ( زیرا هنگامى که حیثیت خود را در خطر ببینند حریمى را که در حال عادى در برابر دانشمندان، محترم مى شمرند فراموش خواهند کرد ).
   براى رهایى از همه این خطرات بزرگ، اسلام دستور مى دهد که از بحث و گفتگوهایى که جنبه پرخاشگرى و مخاصمه و جدال دارد بپرهیزند، حتى براى اثبات حق نیز از این طریق استفاده نگردد.

    معنى « جدال » و « مراء »
  « جدال » در لغت به معنى مخاصمه، و « جدل » به معنى شدت خصومت آمده است.
   و اما « مراء » در اصل آنچنان که در « قاموس اللّغه » تصریح شده به