داشته اند !
مشاهده وضع بیابانگردان و قبایل خانه بدوش که اجتماع آنها بسیار محدود و کوچک است و تماس آنان با دیگران کمتر صورت مى گیرد، دلیل خوبى است بر اینکه اگر روزى انسان، اجتماع را از دست بدهد به چه صورت درخواهد آمد !
این قرائن و قرائن فراوان دیگر گفته جامعه شناسان را که گفته اند: « اجتماع قبل از فرد است » بخوبى تأیید مى کند، البته فرد به عنوان یک « موجود زنده » ممکن است قبل از اجتماع باشد، ولى بعنوان یک « انسان » قبل از اجتماع نخواهد بود.
و نیز به همین دلیل هر قدر روابط اجتماعى بشر توسعه پیدا مى کند تمدن او ـ هرچند در جنبه هاى خاصى ـ بصورت پیشرفته ترى درمى آید.
سهولت وسائل ارتباطى در دنیاى کنونى که موجب نزدیکى و تماس هرچه بیشتر افراد شده یکى از علل اصلى بوجود آمدن تمدن فعلى است، و نیز مقیاسى براى سنجش میزان تمدن در کشورهاى مختلف جهان محسوب مى گردد.
امتیازات زندگى اجتماعى انسان
البته زندگى اجتماعى منحصر به انسان نیست، زیرا در میان حشرات یک دسته را بعنوان « حشرات اجتماعى » مانند زنبوران عسل و موریانه مى شناسیم که از زندگى اجتماعى آبرومندانه قابل ملاحظه اى برخوردارند، و در میان پرندگان نیز یک دسته بعنوان « پرندگان اجتماعى »