صفحه ٢٢٧

چه کنیم که پندها و اندرزها و بطور کلى سخنان ما در دل دیگران مؤثر افتد ؟
   یکى از شعب « اخلاق اجتماعى » بخشى است که هدف یا لا اقل نتیجه آن نفوذ در دیگران و جلب اعتماد آنهاست در این قسمت صفات زیادى دیده مى شود که علماى اخلاق غالباً بدون توجه به این نتیجه خاص صرفاً آنها را از نقطه نظر فضیلت بودن مورد بحث قرار داده اند. این شعبه از اخلاق اجتماعى که اتفاقاً بسیار دامنه دار و مملوّ از ریزه کاریهاى روانى است مخصوصاً براى « رهبران فکرى » و از جمله « مبلغان » نهایت لزوم را دارد و  بدون آن نمى توانند هرگز هدفهاى تربیتى مورد نظر را از معلومات و کوششهاى خاص اصلاحى خود بگیرند و در تلاشهاى خود ممکن است مواجه با شکست بشوند.
   بسیار دیده شده است افراد با فضیلت و دانشمندى بر اثر عدم آشنایى به این قسمت از اخلاق اجتماعى عمرى را در انزوا بسر برده اند، نه مردم توانسته اند از افکار و علوم آنها بهره اى ببرند، و نه آنها توانسته اند موفقیت