اثر بدى در روح آنها دارد و در آنان تولید « افسردگى » و « یأس » و « و هم » و در غالب موارد تولید اختلال روانى مى نماید(115).
اثرات انزواى اجتماعى در نزد قبایل بیابانگرد و چادرنشینان ـ که در یک نوع انزواى دائم بسر مى برند ـ نیز کاملا محسوس است، زیرا عقب ماندگى آنها در همه شؤون فکرى و اجتماعى نمایان مى باشد و متناسب با چگونگى انزواى قبیلگى آنهاست.
همچنین کشورهایى که بر اثر رژیمهاى خاص سیاسى از دیگران جدا مى مانند در صورتى که با وسائل دیگر مانند مطبوعات و امثال آن ارتباط فکرى با سایرین برقرار نسازند، از جهات مختلف گرفتار عقب افتادگى خواهند شد.
علت اصلى این موضوع با در نظر گرفتن بحثهاى گذشته و اینکه عموم پیشرفتها مدیون تراکم افکار و تراکم تجربیات و ابتکارات اقوام و افراد است کاملا روشن مى باشد، بنابراین باید قبول کرد که انزواى اجتماعى بزرگترین دشمن تکامل جامعه ها و ترقى و پیشرفت انسانها در همه زمینه هاست و نیز سرچشمه انواع انحرافات مى باشد.
اسلام و رهبانیت
اکنون ببینیم اسلام در این باره چه نظرى دارد ؟
اسلام، « انزواى اجتماعى » و همه مظاهر آن را که از آن تعبیر به