این فاجعه بزرگ را گرفت(95). ( البته در مورد ولید بعضى احتمال تعمد هم داده اند ).
5 ـ سوء ظن، محبت و دوستى را خاموش و نفاق و دو رویى را در میان دوستان پرورش مى دهد، زیرا چنین کسى در ظاهر ناچار است تظاهر به دوستى با رفقاى خود کند در حالى که در باطن چنین نیست و نسبت به آنها بدبین مى باشد، و همین طرز رفتار موجب پرورش روح نفاق و دو رویى در او خواهد گردید.
خلاصه مفاسد و زیانهاى اجتماعىِ سوء ظن و بدگمانى بیش از آن است که معمولا تصور مى شود، و آنچه در بالا گفتیم در حقیقت قسمتى از این مفاسد مى باشد.
زیانهاى فردى سوء ظن
سوء ظن و بدبینى گذشته از زیانهاى اجتماعى از نظر فردى نیز زیانهاى فراوان و غیر قابل جبرانى دارد که در اینجا به چند قسمت مهم آن اشاره مى شود:
1 ـ بدبینى سرچشمه ناراحتى روح و عذاب جسم و اضطرابو نگرانى خاطر است. افراد بدبین غالباً ناراحتند و بر اساس توهماتى که درباره اشخاص و حوادث دارند فوق العاده رنج مى برند. آنها از معاشرت با افراد که یکى از وسایل عادى و مؤثر نشاط روحى است گریزانند زیرا کلمات یا