صفحه ١٤٢

و اتحاد و به هم پیوستگى دلهاست و انسان را به زندگى فردى، گوشه گیرى و انزوا و تک روى و مفاسد ناشى از این صفات مى کشاند، سوء ظن نمى گذارد که انسان به دیگرى اعتماد کند و پایه همکارى با او را بریزد و با کمک او به حل مشکلات بشتابد.
3 ـ سوء ظن انسان را به تجسس در حال دیگران وامى دارد و همانطور که سابقاً هم اشاره کردیم « تجسس » سرچشمه غیبت و مفاسد ناشى از آن خواهد گردید، قرآن مجید نیز در آیه 12 سوره حجرات به این حقیقت اشاره فرموده است.
4 ـ بدبینى سرچشمه عداوتها و گاهى مایه اصلى جنگها و نزاعهاى خونین مى شود. چه بسیار خانواده ها که بر اثر بدبینى از هم متلاشى شده و چه بسیار رجال لایق و باشخصیت که با یک گمان بد در باره آنها، به قتل رسیده اند ! و گاهى گمان بد آتش جنگهاى بزرگى را روشن ساخته است. در شأن نزول آیه شریفه:

( اِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبإ فَتَبَیَّنُوا اَنْ تُصِیبُوا قَوْماً بِجَهالَة فَتُصْبِحُوا عَلى ما فَعَلْتُمْ نادِمِینَ )اگر شخص فاسقى خبرى براى شما بیاورد، درباره آن تحقیق کنید، مبادا به گروهى از روى نادانى آسیب برسانید و از کرده خود پشیمان شوید !

مى خوانیم که: بدبینى و سوء ظن « ولید بن عقبه » نزدیک بود موجب نابودى یک طایفه گردد، و قرآن مجید با دستور به « تبیّن » و تحقیق جلو