صفحه ١٣٧

با ایمان چنین دستور مى دهد:

( یا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ اِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ اِثْمٌ )(92)
اى کسانى که ایمان آورده اید ! از بسیارى از گمانها بپرهیزید چرا که بعضى از آنها گناه است.

   شاید تعبیر به « کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ » ( بسیارى از گمانها ) از این نظر باشد که قسمت مهم یا بیشتر گمانهاى مردم درباره یکدیگر « گمان بد » است و به این ترتیب قرآن مجید، مردم را متوجه خطر بزرگى که امنیت آنها را در افکار یکدیگر از بین مى برد، ساخته است، و مسأله را به عنوان یک مسأله « محل ابتلاى عمومى » معرفى نموده است.
   اما جمله « بَعْضَ الظَّنِّ اِثْمٌ » ( بعضى از گمانها گناه است ) با توجه به جمله قبل از آن شاید اشاره به این باشد که گمانهاى بد مردم درباره یکدیگر گرچه ممکن است قسمتى مطابق واقع باشد، ولى مسلماً قسمتى از آنها بر خلاف واقع و گناه و معصیت است، لذا عقل حکم مى کند که بخاطر عدم ابتلاى به این قسمت، از همه اقسام آن اجتناب گردد.
   در احادیث اسلامى نیز درباره اجتناب از سوء ظن نسبت به مؤمنان بقدرى تأکید شده است که در حدیثى از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم) مى خوانیم:

« اِنَّ اللهَ حَرَّمَ مِنَ الْمُسْلِمِ دَمَهُ وَمالَهُ وَعِرْضَهُ وَاَنْ یُظَنَّ بِهِ ظَنَّ السُّوءِ »(93)
خداوند متعال خون و مال و آبرو و گمان بد درباره مسلمان را حرام فرموده