صفحه ١٣٦

ناراحت کننده و طوفانهاى سخت فکرى، قرار نگیرد; بلکه روحى آرام و خالى از هرگونه اضطراب و نگرانى و پریشانى داشته باشد.
2 ـ امنیت از نظر قضاوتهاى دیگران: یعنى افراد دیگر در محیط فکر خود، او را مورد هجوم افکار و قضاوتهاى بد و ناروا قرار ندهند و احترام و شخصیت او حتى در محیط افکار دیگران محفوظ بماند. البته بحث درباره هریک از امنیتها نیازمند به گفتگوهاى طولانى است که اینجا جاى آن نیست; منظور در اینجا تنها بحث درباره قسم اخیر یعنى امنیت از نظر قضاوتهاى دیگران است.
   بدیهى است آنچه تأمین آن از نظر قوانین و حکومتهاى مادى ـ  بفرض اینکه از نقایص دیگر آنها چشم بپوشیم  ـ امکان دارد تنها تأمین امنیت جانى و مالى و تا حدودى تأمین امنیت از نظر حیثیت و آبروى اجتماعى است ( البته تا آنجا که اثرات خدشه دار شدن آن با موازین مادى و قانونى قابل سنجش باشد ).
   ولى امنیت فکرى، در هر دو قسمت، مخصوصاً از نظر سالم ماندن از قضاوتهاى سوء دیگران تنها از طریق مکتبهاى الهى و ادیان آسمانى و اصول اخلاقى قابل تأمین است; زیرا مى دانیم منطقه قلب و فکر، از دسترس این قوانین و نیروهاى اجرایى آن که عموماً جنبه مادى دارند، بیرون است، و کمترین نفوذى در این قسمت ندارند، تنها عقاید مذهبى و اصول اخلاقى مى توانند در این منطقه راه یافته آن را امن و امان سازند مخصوصاً اسلام براى تأمین این هدف دستورهاى وسیع و قابل توجهى دارد که یکى از امتیازات بزرگ آن محسوب مى شود. قرآن صریحاً به افراد