صفحه ١٠٨

2 ـ حسد:  شخص حسود چون همیشه طالب زوال نعمت محسود است، هنگامى که دسترسى به مقصود خود پیدا نمى کند براى جبران آن سعى مى کند، بوسیله غیبت و ذکر نقاط ضعف محسود، از حیثیت و اعتبار او بکاهد و آتش حسد خود را از این راه تسکین بخشد.
3 ـ تبرئه کردن خود از گناهى که مرتکب شده است:  یعنى از طریق ذکر معایب دیگران مى خواهد عمل خود را ساده و یا موجه جلوه دهد.
4 ـ استهزاء و سخریه:  البته استهزاء و سخریه دیگران خود انگیزه هاى گوناگونى دارد که پس از ریشه دواندن عوامل آن در وجود انسان یکى از طرق تحقق بخشیدن به این هدف را همان غیبت مى بیند.
5 ـ تفریح و سرگرمى:  بسیارى هستند که بدون اینکه هیچ یک از انگیزه هاى بالا را داشته باشند، صرفاً به منظور سرگرمى و تفریح، یا گرم کردن مجالس و محافل، به ذکر نقاط ضعف و عیوب دیگران مى پردازند زیرا کمتر گناهى در نظر مردم به شیرینى غیبت مى باشد.
   این را هم باید توجه داشت که مردم نه تنها از سرگرمى و تفریح لذت مى برند بلکه از خنداندن و وادار ساختن دیگران به تفریح نیز لذت مى برند.
6 ـ تحریک غریزه کنجکاوى:  این غریزه که یکى از نیرومندترین غرایز انسان است، او را دعوت مى کند که دیگران را ـ  با اصرار  ـ وادار به غیبت و فاش ساختن نقاط ضعف افراد مختلف بنماید و شاید شیرینى غیبت در ذائقه عده اى از مردم نیز از اشباع غلط همین غریزه سرچشمه مى گیرد; این عده از اطلاع بر اسرار و عیوب دیگران و تجسس