صفحه ٩٥

به گفته ى بعضى مفسّران، «حمل در خشكى و دريا» اشاره به تسخير تمام قواى زمينى و دريايى به دست بشر است، نه فقط سوار شدن بر كشتى و الاغ و مانند آن!
 «طيبات»، اقسامى دارد: حيات طيّبه، ذرّيه ى طيّبه و رزق طيّب. و امام باقر عليه السلام مى فرمايد:
رزقِ طيّب همان علم مفيد است. «1»
پيام ها:
1- توجّه انسان به مقام و كرامت خود، سبب شكر و دورى از كفران است. بِما كَفَرْتُمْ ... وَ لَقَدْ كَرَّمْنا
2- نه تنها حضرت آدم، بلكه نسل انسان مورد كرامت و برترى و گراميداشت است. «كَرَّمْنا بَنِي آدَمَ»
3- تفاوت انسان با جانداران ديگر و برترى او، بسيار زياد است. لَقَدْ كَرَّمْنا ... فَضَّلْناهُمْ ... تَفْضِيلًا
4- زمينه هاى رشد وكمال انسان از سوى خداست. «كَرَّمْنا، حملنا، رزقنا، فضلنا، خَلَقْنا»

سوره الإسراء، آيه 71

يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُولئِكَ يَقْرَؤُنَ كِتابَهُمْ وَ لا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا «71»
روزى كه هر گروهى از مردم را با پيشوايشان فرامى خوانيم، پس هر كس نامه ى عملش به دست راستش داده شود، پس آنان نامه ى خود را (با شادى) مى خوانند و كمترين ستمى بر آنان نمى شود.

نكته ها:
 «فتيل»، رشته ى باريك ميان شكاف هسته ى خرماست، كنايه از چيز بسيار اندك و كوچك و حقير مى باشد.
قرآن از دو گونه پيشوا نام برده است: يكى امام نور و هدايت، «أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا» «2»* و