صفحه ٣٠٦

10- سخن بايد به علم و دليل تكيه داشته باشد، چرا كه انسان مسئول گفته هاى خود است. «سَنَكْتُبُ ما قالُوا»
11- در قيامت، انسان مال و فرزندى را كه عامل كفر و غرور او گرديدند، رها مى كند و در پيشگاه خداوند، به تنهايى حاضر مى شود. «يَأْتِينا فَرْداً»

سوره مريم، آيه 81 - 82

وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لِيَكُونُوا لَهُمْ عِزًّا «81»
به جاى خداى يگانه خدايانى (دروغين) برگزيدند تا براى ايشان سبب عزّت باشد.
كَلَّا سَيَكْفُرُونَ بِعِبادَتِهِمْ وَ يَكُونُونَ عَلَيْهِمْ ضِدًّا «82»
هرگز (به اين آرزو نمى رسند، بلكه) به زودى (معبودها) پرستش آنان را منكر خواهند شد و در برابر آنان (به جاى عزت بخشى) به مخالفت بر مى خيزند.

نكته ها:
به گفته ى علامه طباطبايى، جمله ى «كَلَّا سَيَكْفُرُونَ» دو گونه تفسير دارد:
الف: مشركين به عبادت خويش كفر خواهند ورزيد و مخالف بت ها خواهند شد.
ب: طاغوت ها وبت ها، بجاى شفاعت وعزّت ويارى عبادت كنندگان خود، عليه آنان قيام خواهند كرد. در قرآن آيات ديگرى نيز به اين معنا دلالت دارد. «1»
 «عزيز» يعنى پيروز ونفوذناپذيرى كه نمى توان به او ضرر و شرّى رساند.
امام صادق عليه السلام فرمود: مقصود از «آلِهَةً» رؤسايى هستند كه مردم با اطاعت از آنان، در جستجوى عزّتند. «2» البتّه ضدّيت معبودهايى مانند طاغوت ها و شيطان ها با پيروان خود روشن است، امّا معبودهايى مانند سنگ و چوب و غيره ممكن است به اراده ى خداوند در