صفحه ٢٣١

سوره الكهف، آيه 103 - 104

قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالًا «103»
بگو: آيا شما را خبر دهم كه زيانكارترين مردم كيست؟
الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً «104»
آنان كه در زندگى دنيا تلاششان گم و نابود مى شود، در حالى كه مى پندارند (همچنان) كار شايسته و نيك انجام مى دهند.

نكته ها:
در روايات، اين آيه به منكران ولايت اميرمؤمنان على عليه السلام «1» و كسانى كه در انجام حج، امروز و فردا مى كنند «2» تفسير شده است.
حضرت على عليه السلام فرمود: مصداق آيه، اهل كتابند كه در آغاز برحق بودند، سپس بدعت هايى در دين گذاشتند و گمان مى كردند كه كار نيكى انجام مى دهند. آنگاه فرمود: «و ما اهل النهر منهم ببعيد»، نهروانيان دست كمى از آنان ندارند. «3»
امام حسين عليه السلام در دعاى عرفه مى فرمايد: خدايا خوبى هاى ما بدى است و حقيقت هاى ماادّعايى بيش نيست.
همان گونه كه بهره مندى ها متفاوت و داراى درجاتى است؛ دو برابر، چند برابر، ده برابر:
 «ضِعْفٌ، اضعاف، عَشْرُ أَمْثالِها» و گاهى هفت صد برابر، «فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ» «4» و گاهى فوق تصوّر، «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ» «5»، ضرر و زيان ها نيز داراى مراحل و تفاوت هايى است:
الف: گاهى معامله ى بدى است. «بِئْسَمَا اشْتَرَوْا» «6»