صفحه ٢٣٣

بردارد. البته با پيروزي انقلاب اسلامي اين نقشه عملي نشد و با اين حرکت اجتماعي، جان تازه‌اي به اين نهاد ديني دميده شد.
رضاخان و به تبع او، فرزندش، محمدرضاشاه، تلاش فراوانی صورت دادند تا مظاهر فساد و فحشا را در جامعه گسترش دهند و از این طریق، با مشغول ساختن قشر عظیمی از جمعیّت کشور به این مسايل، زمينهٔ ثبات حکومت خود را فراهم سازند. به نظر شما، چرا آنان در سیاست‌های خود در این زمینه ناکام ماندند و نتوانستند تجربهٔ آتاتورک را در ایران تکرار کنند؟ تبعات چنین سیاستی در ایران چه بود و چه بازتاب‌هایی را به همراه داشت؟ در این زمینه با دوستان خود به گفت‌وگو بنشینید.

3. تقويت حوزهٔ علميه قم
حرکت سياسي امام خميني(رحمه الله) بدون احياي حوزه‌هاي علميه امکان نداشت و ضرورت گسترش معارف عظيم اسلامى در يك سطح وسيعي، به شدت، احساس مي‌گرديد. امام خميني(رحمه الله) که از همان ابتدا به نقش عظيم حوزه‌ها در اين جهت پي برده بود، چشمان خود را بدين سمت معطوف ساخته بود. امام شخصيت‌هاى بزرگ روحانىِ آن زمان در قم را براي آغاز حرکت سياسي کافي نمي‌دانست و از نظر ایشان، نياز به شخصيتي بود که بتواند حركت روحانيت را به دست گيرد و محوريتي را به وجود آورد و او كسى جز آيت‌الله بروجردى (رحمه الله) نبود. امام به كمك دوستان خود، مقدماتى را فراهم ساخت تا ايشان از بروجرد به قم آمده، در آن‌جا سکونت کنند و در ضمن، حوزه‌هاى علميهٔ قوي‌اى را پايه‌گذارى كنند و پرچم روحانيت را به دست گيرند.
شايدهيچ كس به اندازه امام درايجاداين مرجعيت متمركزمؤثر نبود، ولى او به هيچ وجه