اوّلى است، نه دومى. آرى؛ دعا و گفتگو با خداوند، ظرفیّت انسان را براى دریافت الطاف الهى بیشتر مى كند. همان گونه كه توسّل و زیارت اولیاى خدازمینه را مساهد و شرایط انسان را عوض مى كند. چنانكه اگر كودكى همراه پدر به مهمانى رود، دریافت محبّتش بیش از آن خواهد بود كه تنها برود. بنابراین دعا، زیارت و توسل، سبب تغییر شرایط است، نه بر هم زدن سنّت هاى قطعى الهى.
سؤال: با این كه خداوند وعده ى استجابت داده است، «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ» چرا برخى دعاهاى ما مستجاب نمى شود؟
پاسخ: الف) بعضى اعمال نظیر گناه و ظلم و خوردن لقمه ى حرام و عفو نكردنِ كسانى كه از ما عذرخواهى مى كنند، مانع استجابت دعا مى شود.
ب) گاهى مستجاب شدن دعاى ما نظام آفرینش را به هم مى ریزد، نظیر دانش آموزى كه در امتحان جغرافیا در پاسخ این سؤال كه آیا سطح دریاها بالاتر است یا كوه ها؟ چون به اشتباه نوشته بود سطح دریاها بالاتر است! از خداوند خواسته بود كه این دو را جا به جا كند تا او نمره ى قبولى بگیرد! به هر حال خداوند همان گونه كه قادر است، حكیم نیز هست.
ج) گاهى آن دعا مستجاب نمى شود، ولى مشابه آن مستجاب مى شود.
د) گاهى اثر دعا در آینده ى خود انسان یا خانواده و نسل او یا در قیامت نتیجه مى دهد و فورى مستجاب نمى شود.
هر دعایى كه مستجاب نشود در حقیقت دعا نیست، چون دعا به معناى طلب خیر است و بسیارى از خواسته هاى ما شرّ است نه خیر.
313. ابزار و وسیله آرامش(2071)
در قرآن چند چیز وسیله ى آرامش معرّفى شده است كه نمونه هایى از آن را مى آوریم:
الف) یاد خدا. « أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»(2072) آگاه باشید تنها با یاد خدا دلها آرام مى گیرد.
ب) دعاى پیامبرصلى الله علیه وآله. «إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ»(2073) درود ودعاى تو براى مردم آرام بخش است.