صفحه ٨٠

بر طبيعت، رزق خود را وسيع كنيم، ولى همين ابزارها به خاطر غفلت از رزّاق و اميدوارى به ابزارها، چنان رزق را تنگ كرد كه مى بينيم امروز انسان ها با اين همه تلاش، بيشتر از ديروز گرفتار رزق خود هستند، در حالى كه در تكنولوژى و ساختن ابزارها براى زندگى بهتر، بيشتر از قبل پيشرفت كرده اند. به گفته يكى از دانشمندان در نقد ابزارهاى تكنولوژى «ماشين حساب براى راحت حساب كردن، اجاق گاز براى راحت غذا پختن، بخارى براى راحت گرم شدن و ......، اين ها همه ثابت مى كند ما ناراحتيم و به دنبال راحتى هستيم كه هنوز نيافته ايم».
مردم عادى آمريكا گفته بودند: 18 ساعت كار مى كنيم تا دو وعده غذا بخوريم. اميرالمؤمنين (ع) در اين فراز مى فرمايند: رزقتان را با دورى از گناهان و استغفار از آن ها برگردانيد، اى بشريت! اگر رزقى از دستتان رفته است، به اعمال معصيت آلودتان نگاه كنيد و علت را در آن اعمال بجوييد.

صدقه، عامل نزديكى رزق 
حضرت در كلمات قصار نهج البلاغه مى فرمايند: «اسْتَنْزِلُوا الرِّزْقَ بِالصَّدَقَة» «1» رزق خود را با صدقه فرود آوريد. يعنى مى توانيد كارى بكنيد كه رزق برايتان سخت و ديردسترس نباشد، بلكه به راحتى در دسترس شما قرار گيرد و آن از طريق صدقه دادن ممكن مى شود. انسان ها عموماً فكر مى كنند با بخل و نگهداشتن مالى كه در اختيار دارند، مال و رزق خود را حفظ مى كنند، ولى امام (ع) قاعده ديگرى را پيشنهاد مى كنند و مى فرمايند: