صفحه ١٠٣

  با هم ترکیب نشدند، و تشکیل آب ندادند، یک کبریت روشن مى کنیم و در دهانه شیشه نگاه مى داریم، صداى عظیمى که بى شباهت به صداى انفجار مواد منفجره نیست، بلند مى شود، و این دو عنصر دست به گردن هم انداخته و در هم فرو مى روند و ترکیب مى شوند، و به صورت قطرات آب در اطراف شیشه ظاهر مى گردند.
از اینجا نتیجه مى گیریم که: آب برابر است با حرارت بعلاوه اکسیژن بعلاوه ئیدروژن.
ممکن است سالها این آب را در شیشه در بسته اى نگهداریم اما به هنگامى که آن را با وسائل مخصوص آزمایشگاهى تجزیه مى کنیم مى بینیم علاوه بر اینکه «اکسیژن» و «ئیدروژن» سابق بدون کم و کاست برگشت، «حرارت» آن یک کبریت هم بازگشت نموده و دستگاه تجزیه کننده ما را داغ کرد.
در صورت اول مى گوئیم: ترکیب شیمیائى ما یک انرژى گرفت، و در صورت دوم مى گوئیم: تجزیه شیمیائى ما انرژى را آزاد کرد.
اکنون برگردیم به بررسى «چوب درختان» مطالعات شیمیائى روى آن به ما مى گوید که آنها ترکیبى هستند از اکسیژن و ئیدروژن و کربن و مقدارى املاح مختلف.
املاح را که مى دانیم از زمین گرفته اند و اکسیژن و ئیدروژن را هم از آب. باقى مى ماند «کربن» آن را هم از هوا به دست آورده اند، زیرا یکى از گازهاى موجود در هوا گاز کربنیک است که ترکیبى از «اکسیژن» و «کربن» مى باشد.
سلولهاى درختان در پرتو نور آفتاب این گاز را تجزیه کرده کربن آن را