صفحه ٥٩٨

5- ابراهيم هم در عمل خالص بود، «حَنِيفاً» هم در عقيده. «وَ لَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ»
6- برخوردهاى مماشاتى ضررى به توحيد انسان نمى زند. (با آنكه ابراهيم در ميان خورشيد وستاره پرستان لحظاتى با آنان مدارا و مماشات كرد و گفت:
پروردگار من همين هاست، ولى همين كه ناپديد شدند، فرمود: من غروب كنندگان را دوست ندارم. با اين حال در اين آيه خداوند مى فرمايد: او لحظه اى مشرك نبود.) «لَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ»
7- آنچه به انسان ارزش مى دهد عبادت و اطاعت آگاهانه از خدا «قانِتاً» همراه با اعتدال و نداشتن انحراف «حَنِيفاً» و خلوص است. «وَ لَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ»

سوره النحل، آيه 121

شاكِراً لِأَنْعُمِهِ اجْتَباهُ وَ هَداهُ إِلى  صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ «121»
او نسبت به نعمت هاى خداوند شكرگزار بود، (خدا) او را برگزيد و به راهى مستقيم هدايتش كرد.

سوره النحل، آيه 122

وَ آتَيْناهُ فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ إِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ «122»
ودر دنيا به او نيكى داديم و قطعاً او در آخرت (نيز) از صالحان و شايستگان است.

نكته ها:
 «اجتبى» از «جبابة» به معناى جمع آورى و متمركز كردن است، اجتباء خداوند يعنى افرادى را از تشتت و گرايش هاى گوناگون حفظ و براى خود متمركز و خالص مى كند.
نام نيك، ذريّه طيبه، بناى كعبه، عمر طولانى، دعاى مستجاب، مال زياد از نمونه هاى حسنه در دنياست. «آتَيْناهُ فِي الدُّنْيا حَسَنَةً»
در اين آيات، خداوند پنج كمال براى ابراهيم عليه السلام برمى شمرد و سپس پنج مقام به او مى دهد؛ امّا پنج كمال: (امة- قانتاً- لم يك من المشركين- حنيفاً- شاكراً) امّا پنج مقام و لطف از طرف خداوند: (اجتباه- هداه- فى الدنيا حسنة- فى الآخرة لمن الصّالحين- اتّبع ملة ابراهيم كه در آيه بعد است.)