صفحه ٥٢٤

قدرت هاى بيگانه و خارجى. «صَبَرُوا وَ عَلى  رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ»
5- گشايش و آسايش، بدون تحمّل سختى هجرت، حاصل نمى شود. هاجَرُوا ... لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِي الدُّنْيا حَسَنَةً

سوره النحل، آيه 43

وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ «43»
ما قبل از تو نيز، جز مردانى كه به سويشان وحى مى نموديم (فرشته يا موجود ديگرى را) نفرستاديم (كه آنها از آمدن تو تعجب مى كنند، به آنها بگو:) اگر نمى دانيد از اهل ذكر بپرسيد.

نكته ها:
اين آيه يك اصل كلى را كه عقل هر بشرى مى پذيرد، مطرح مى كند وآن مراجعه به اهل علم وكارشناس است، يعنى هر چه را نمى دانيد از آگاهان واهل خبره ى آن سؤال كنيد. البتّه در زمينه ى مسائل دينى، بهترين مصداقِ «اهل ذكر» اهل بيت پيامبرند. روايات زيادى از طريق شيعه و سنّى به اين مضمون وارد شده كه در جلد سوم ملحقات احقاق الحق، صفحه ى 482 به بعد نقل شده است.
طبرى، ابن كثير و آلوسى نيز در تفاسيرشان، ذيل اين آيه، اهلِ ذكر را اهل بيت پيامبر معرّفى كرده اند.
در جلد 23 بحار صفحه 172 به بعد، حدود شصت روايت در اين باره نقل شده كه در برخى از آنها، امامان معصوم فرموده اند: «نحن و الله اهل الذكر المسؤلون» بخدا قسم ما هستيم، آن اهل ذكرى كه مردم بايد سؤالات خود را از آنان بپرسند.

پيام ها:
1- پيامبران الهى همه از جنس خود بشر بوده اند، نه از جنس فرشتگان. وَ ما أَرْسَلْنا ... إِلَّا رِجالًا