صفحه ٤٤١

سوره الحجر، آيه 5

ما تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَها وَ ما يَسْتَأْخِرُونَ «5»
هيچ امّتى از اجل خود نه پيش مى افتد و نه پس مى ماند.

نكته ها:
اجَل و حوادثى كه پيش مى آيد دو نوع است: حتمى و غيرحتمى. اجَل غيرحتمى با دعا و صدقه و كارهاى خير قابل تغيير است، امّا اجَل حتمى قابل تغيير نيست.

پيام ها:
1- نه تنها افراد بلكه امّت ها و تاريخ آنان زمان بندى واجَل دارند. «اجلا»
2- بقا و ثبات افراد وامّت ها به دست خداست وانسان در جلو وعقب انداختن برنامه هاى حتمى الهى، نقشى ندارد. ما تَسْبِقُ ... وَ ما يَسْتَأْخِرُونَ 

سوره الحجر، آيه 6

وَ قالُوا يا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌ «6»
و كفّار گفتند: اى كسى كه (ادّعا دارى) ذكر (الهى) بر اونازل شده! به يقين تو ديوانه اى!

سوره الحجر، آيه 7

لَوْ ما تَأْتِينا بِالْمَلائِكَةِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ «7»
اگر از راست گويانى چرا فرشتگان را پيش ما نمى آورى؟

نكته ها:
 «لَمَجْنُونٌ» به معناى بى عقل نيست، بلكه به معناى جن زده است. همان گونه كه كلمه «ديوانه» به معناى ديوزده است و در جاهليّت اعتقاد داشتند كه شاعر به خاطر ارتباطى كه با جنّ دارد مى تواند شعر بگويد.
در اين دو آيه تحقير وتمسخر وتهمت وترديد، با انواع تأكيدها براى پيامبر صلى الله عليه و آله از زبان كفّار مطرح شده است. «يا أَيُّهَا الَّذِي» به جاى «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ»* يك نوع تحقير است، «الذِّكْرُ» با توجّه به اينكه كفّار به وحى عقيده نداشتند، يك نوع تمسخر است و «لَمَجْنُونٌ» تهمت