معارف بوک

سوره هود، آيه 116

نكته ها:
كلمه ى «بَقِيَّةٍ» كه 3 بار در قرآن آمده، به معناى باقيمانده است، امّا معمولًا در لغت عرب، به فضل و قدرت گفته مى شود. شايد به خاطر آنكه انسان اجناس نفيس را نزد خود ذخيره مى كند و باقى نگه مى دارد، و شايد هم به جهت آنكه افرادى در صحنه باقى مى مانند كه داراى قدرت و قوّت بيشترى هستند.
در اين آيه خداوند از گروهى انتقاد كرده كه چرا مجهّز به علم و قدرت نمى شوند تا جامعه را هشدار دهند. اين هشدار با لحن «فَلَوْ لا» بارها در قرآن تكرار شده است، از جمله: آيه ى «فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ» «1» و آيه ى «لَوْ لا يَنْهاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَ الْأَحْبارُ» «2»
چون آيه ى 114 پيرامون نماز و اين آيه در مورد نهى از منكر است، بجاست تا به آياتى از قرآن مجيد كه در آنها مسائل «نماز» و «امر به معروف ونهى از منكر» در كنار هم و متأثّر از يكديگر آمده، اشاره اى داشته باشيم. از جمله ى اين آيات عبارتند از:
الف: «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى  عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ» «3» قطعاً نماز، انسان را از زشتى ها و منكرات باز مى دارد.
ب: «إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ» «4» همانا خوبى ها (مثل نماز) بدى ها را محو مى كند.