صفحه ٢٦

  جفت استخوان مرده آدمى به حالت «ضربدر»! در پشت یک جمجمه که خیره و بى روح به انسان نگاه مى کند قرار مى دهند.
آثار وحشت انسان از مرگ در ادبیات مختلف دنیا فراوان دیده مى شود، تعبیراتى همچون «هیولاى مرگ»، «سیلى اجل»، «چنگال موت» و دهها مانند آن همه نشانه هاى این وحشت و اضطراب همگانى است.
داستان معروف رؤیاى هارن الرشید - که در خواب دیده بود همه دندان هاى او ریخته است - و تعبیر خواب کردن آن دو نفر که یکى گفت: «همه کسان تو پیش از تو بمیرند».
و دیگرى گفت: «عمر خلیفه از همه بستگانش طولانى تر خواهد بود» و واکنش هارون در برابر دو تعبیر کننده - که به دومى صد دینار داد و اولى را صد تازیانه زد - نیز دلیل دیگرى براى این حقیقت است.
زیرا هر دو یک مطلب را گفته بودند اما آنکه نام مرگ کسان خلیفه را بر زبان جارى کرده بود صدتازیانه نوش جان کرد، و کسى که مرگ آنها را در قالب «طول عمر خلیفه»! ادا نمود صد دینار پاداش گرفت!
ضرب المثلهاى مملو از اغراق، همانند «هرچه خاک فلانى است عمر تو باشد»! یا به هنگامى که مى خواهند کسى را با کسى که از دنیا رفته است در جنبه مثبتى تشبیه کنند مى گویند: «دور از شما فلانى هم چنین بود» و یا «زبانم لال!» بعد از شما چنین و چنان مى شود» ویا ترتیب اثر دادن به هر چیز که احتمال مرگ را دور کند و یا در طول عمر مؤثر باشد اگر چه صد در صد خرافى و بى اساس به نظر برسد و همچنین دعاهایى که با کلمه دوام خلود، جاویدان بودن مانند دامَ عُمْرَه، دامَ مَجْدُه، دامَتْ بَرَکَاتُهُ وَ