صفحه ١٠٩

اجابت کنند؟» امّا افسوس که این بیدارى وجدان کوتاه مدّت وموقت بود. به آیه بعد توجّه کنید:
(ثُمَّ نُکِسُوا عَلَى رُءُوسِهِمْ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا هَؤُلاءِ یَنْطِقُونَ)؛ «سپس بر سرهایشان واژگونه شدند (و حکم وجدان را به کلّى فراموش کردند و گفتند:) تو مى دانى که اینها سخن نمى گویند».(1)
حضرت ابراهیم (علیه السلام) که گویا منتظر چنین اقراى از آنها بود در جواب فرمود: «چرا بت هایى را مى پرستید که نه کمترین سودى براى شما دارند و نه مى توانند زیانى به شما برسانند. اف بر شما و بر این بت هایى که مى پرستید! آیا در مورد اعتقاداتتان نمى اندیشید؟».(2)
نتیجه این که ششمین واعظ، واعظ درون است، که باید سعى کنیم زنده بماند، چراکه تا وقتى زنده باشد در مسیر صحیح گام خواهیم برداشت و روزبه روز مراحل بالاترى از کمال را طى خواهیم کرد، تا آنجا که به مقام نفس مطمئنّه خواهیم رسید و وارد بهشت خاصّ و ویژه خواهیم شد. واى به روزى که براثر گناه و معصیت زیاد، این واعظ بمیرد و انسان، بى وجدان شود، که دیگر راه نجاتى نیست.