صفحه ١٨٨

خلاصه این که طبق مقدّمه اوّل باید در امور مختلف به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) تأسى کرد و از وى پیروى نمود و طبق مقدّمه دوم، آن حضرت داراى اخلاق نیک فوق العاده وبزرگى بوده است. از ضمیمه کردن این دو آیه قرآن استفاده مى کنیم که «یکى از طرق رسیدن به اخلاق، پیروى کردن از اخلاق عظیم پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است». اگر در این راه موفق شویم متخلّق به اخلاق اسلامى خواهیم شد.

سفارشات چهارگانه اخلاقى به پیامبر رحمت (صلی الله علیه و آله)
نخستین سفارش خداوند به پیامبرش عفو و بخشش است؛ مى فرماید: (فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ)؛ «پس، از آنها درگذر و صرف نظر کن! که خداوند نیکوکاران را دوست دارد».(1)
اگر کسانى که با آنها سروکار دارى خطایى داشتند و لغزشى کردند، تا آنجا که امکان دارد عفوشان کن!
در گام دوم توصیه مى کند که به عفو و بخشش در زبان قناعت نکن، بلکه آن خطا و اشتباه را از حافظه ذهنت پاک کرده و آن را به فراموشى بسپار. بسیارند کسانى که در مواجهه با اشتباهات دیگران به توصیه اوّل عمل مى کنند؛ ولى آن را فراموش نکرده و کینه را در سینه نگه مى دارند.